Gelijkwaardig organiseren

Met tien jaar ervaring in gelijkwaardig organiseren heeft Peter een praktische en goed onderbouwde vorm gevonden om organisaties om te vormen van hiërarchisch (vertikaal) naar gelijkwaardig (horizontaal, organisch). Het is flink wennen in het begin, want we zijn natuurlijk allemaal opgegroeid in verschillende hiërarchische settings (thuis, school, studie, werk, overheid). Maar na het eerste watertrappelen zal de structuur snel duidelijk worden en begint de groei van de organisatie en daarmee ook van elk individu. We kunnen namelijk niet niet-leren…

Een veelgebruikte methode voor het gelijkwaardig organiseren is sociocratie. Er zijn veel vormen en variaties ervan in omloop, soms met andere namen. Dat leert ons dat sociocratie ruimte geeft aan eigen vormen en uitvoering. En vergeet niet dat de methode van besluitvorming zelf ook onderwerp van de besluitvorming kan zijn!

Gelijkwaardig organiseren draait om het nemen van gelijkwaardige besluiten. Dat vraagt veel persoonlijk werk van de deelnemers. Communiceren, afstemmen, oordelen opmerken en loslaten, zelfreflectie, ‘er samen uitkomen’. Tegelijkertijd kun je alleen maar groeien van de hobbels die je tegenkomt in de processen. Het levert aan alle kanten veel waardevols op.

Behalve het nemen van een gelijkwaardig besluit vraagt sociocratie ook aandacht voor andere gebieden, zoals conflictbemiddeling, beeldvorming van hoe het met een deelnemer gaat en domeinen (de ruimten waarbinnen er mandaten zijn afgesproken.

Om een organisatie om te vorm van hiërarchisch naar gelijkwaardig om te vormen zijn verschillende wegen te bewandelen. Peter heeft er zien slagen maar helaas ook zien mislukken. Zijn benadering is vergelijkbaar met de methode ‘Agile’ of ‘Extreme Programming’. Overigens is hij wars van methoden, omdat het volgen van een methode niet garandeert dat je weet waarom iets het best op een bepaalde manier gedaan kan worden. De discussies gaan daarna niet meer over het proces zelf, maar over de methode van het proces (‘op blz 26 staat dat die zo moet’ ‘Ja, maar op blz 54 staan uitzonderingen’ ‘Ja, maar die zijn niet geldig op besluiten van dit type’ ‘Waar staat dat?’). Vorm je eigen methode en evolueer deze. Wat niet werkt pas je aan, wat wel werkt hou je (nog) in stand.

In het boek ‘Zwemles‘ laat Peter zien (en ervaren) welke vaardigheden er nodig zijn om succesvol gelijkwaardig met anderen om te gaan, waarom ze werken en hoe je deze vaardigheden kan oefenen. Het boek is als roman geschreven, zodat je als lezer ‘in de huid’ van de hoofdpersoon kan kruipen om mede te ervaren hoe al deze stappen precies werken (of wat er gebeurt als je het anders probeert).