De spagaat tussen het hart en hoofd

Deze week ben ik begonnen met het zogeheten Werkervaringstraject. Ik loop vier maanden stage in groep drie. Dat zijn de kinderen van zes jaar die uit de speelse kleuterklas moeten leren lezen, schrijven en rekenen. Stilzitten. Luisteren. Je gedragen. Datgene wat wij als volwassenen elke dag moeten doen.

Je kan hier een pedagogische beschouwing over geven of we dat wel moeten willen, maar als ik deze schatjes zie en welke toekomsten ze kunnen tegemoet gaan dan zeg ik ja. Ze moeten leren lezen, schrijven, rekenen, rekening houden met anderen. Als ze dan voldoende bepakt en bezakt zijn wens ik ze alle freewheeltijd toe die ze willen.

Mei Li Vos, Vice-fractievoorzitter GroenLinks-PvdA Eerste Kamer, op LinkedIn

Deze tekst geeft mooi de spagaat weer tussen de docent en de mens-die-doceert. Ergens voelt ze namelijk dat het niet klopt om speelse kinderen in de bankjes te dirigeren en te dwingen werkjes te maken. Maar als docent besluit ze haar hart toch niet te volgen. Ze gaat met haar hoofd mee in de doctrine van het reguliere onderwijs: ‘wij hebben de belangrijke taak om de lege emmertjes van de kinderen te vullen met kennis en vaardigheden. Hier kunnen ze hun hele leven mee toe. Als wij met ze klaar zijn, dan kunnen ze daarna weer lekker doen waar ze zin in hebben’.

Arme kinderen. Hun natuurlijke drive om te leren, om te ont-wikkelen wordt geblokkeerd en vervangen door een vorm van leren die meer op ‘werken’ lijkt. Waardoor de docent in een tergend traag tempo de zorgvuldig opgebouwde leerlijnen op de kinderen loslaat. Omdat deze vorm van leren zo traag gaat, moet elke minuut van de dag gebruikt worden, anders halen de leerlingen hun (eind)toetsen niet. Maar ondertussen is er geen ruimte meer voor autonomie. Zelf iets ondernemen, waar intrinsieke interesse is, het avontuur in gaan van ontdekken, uitproberen, toepassen, daar is helaas geen tijd meer voor.

Laten we beginnen om de kinderen hun autonomie weer terug te geven. En dan gewoon te kijken wat er gebeurt. Uit ervaring weet ik dat alle kinderen uit zichzelf een keer gaan leren lezen, schrijven, rekenen. Zonder stil te zitten. Zonder dwang, zonder ongelijkwaardigheid. Met heel veel spelen. En heel veel plezier.