De benadering van Peter om een organisatie om te vormen naar gelijkwaardig is het best te vergelijken met ‘Agile’. Helaas is Agile zelf een gehypte methode geworden en is daardoor de essentie een beetje verloren. In wezen geeft Agile een richting aan hoe je helpend om kan gaan met onzekerheden en voortschrijdend inzicht.

Stel dat iemand vraagt om een stuk software te schrijven dat je kan gebruiken om het beheer van bomen te ondersteunen. Omdat nog erg vaag is hoe die software er precies uit moet zien, zal een agile benadering je vragen eerst de meest basale functionaliteit te maken, zonder rekening te houden met wat er nog meer aan vastgemaakt zou kunnen of moeten worden. Dat laat je zien aan de gebruiker, en die geeft feedback. Het wordt daarna duidelijk welke functionaliteit dan het meest noodzakelijk is, en ook die maak je. Zo bouw je al evaluerend steeds meer functionaliteit in. Natuurlijk komt er een moment dat duidelijk wordt dat bepaalde keuzes, gemaakt in het begin van het project, onhandig uitvallen. Dan stop je met het toevoegen van functionaliteit en herschrijf je wat je reeds hebt. Dat lijkt dubbel (of drievoudig of viervoudig werk), maar het bespaart een berg fouten in het vooruitdenken hoe de functionaliteit er uit zou moeten zien (maar achteraf niet blijkt te kloppen). En het zorgt er voor dat je uitkomt waar je ook echt wilt zijn. Je manoeuvreert ‘wendbaar’ (agile) naar je doel dat steeds helderder uit de mist tevoorschijn komt naarmate je er dichterbij komt.

Zo gaat Peter ook te werk met het invoeren van een gelijkwaardige organisatie: wendbaar, beginnend met de basis en intact laten wat werkt.

Houdt intact wat werkt

Als je nu besluit, met consent, dat de organisatie naar gelijkwaardig overgaat, maar dat de hiërarchische structuur in beginsel gehandhaafd blijft, dan ben je vanaf dat moment een gelijkwaardige organisatie. Er verandert natuurlijk niet veel, maar er kunnen al wel moties komen die veranderingen vragen. En dan begint de transitie. Eerst voer je de meest basale moties uit, en al ontwikkelend wordt duidelijk hoe en wat er gedaan kan of moet worden en wanneer. Soms blijkt dat een eerdere beslissing niet goed uitpakt, dan kom je daar gewoon op terug. En ondertussen bekwaam je de deelnemers in het proces van gelijkwaardigheid. Ze krijgen zelf steeds duidelijker voor ogen hoe ze, gedragen, kunnen komen waar ze zelf naar toe willen.

Een gelijkwaardige organisatie is nooit ‘af’. Er zijn altijd weer nieuwe stukjes hiërarchie af te breken. Er zijn altijd omstandigheden waarop de organisatie zich aan moet passen. Wendbaar. Agile.